بَلْ‌وا

حسام حسین‌زاده

هفتۀ گذشته هفتۀ مهم و قابل توجهی برای جنبش دانشجویی در دانشکدۀ علوم اجتماعی بود. ابتدای هفته همراه بود با اقدام غیرقانونی و غیراخلاقی مسئولین دانشکده در جمع آوری بدون اطلاع بخشی از نمایشگاه مجموعۀ عکس های کاوه گلستان، روز بعد و پس از انتشار مطلبی مرتبط با این واقعه در همین نشریه، بخشی از بدنۀ دانشجویی به طور شفاهی و کتبی تصمیم به واکنش در مقابل این اتفاق گرفتند. این واکنش ها که در راسشان باید به ویژه نامۀ رفقایمان در انجمن علمی انسان شناسی در قالب نشریۀ «ندا» اشاره کرد، پیام های مهمی را برای بدنۀ دانشجویی به همراه داشت. نباید از این حادثه به سادگی گذشت، اتفاقی که رخ داد در تاریخ این دانشکده بی سابقه بود، از این جهت که منتقدان و مخالفان این همبستگی دانشجویی به هیچ طریقی نتوانستند و نمی توانند به آن انگ سیاسی کاری بچسبانند و تقلیلش دهند به همبستگی همفکران سیاسی در مقابل یک اتفاق، چراکه تکثر اندیشه ای و اعتقادی کسانی که نسبت به این واقعه واکنش نشان دادند، حتی برای کسانی که شناخت کمی از این افراد دارند، قابل انکار نیست. اینجا دقیقاً همان نقطۀ مهم و حائز اهمیت است، که می توان از آن به عنوان گامی بلند و رو به جلو یاد کرد، عبور از دوگانه های سیاسی در فضای دانشکده اتفاقی بود که به نظر می رسد سال ها دانشجویان این دانشکده در اندیشۀ آن بوده اند، هر چند که در برخی مقاطع تاریخی به شکلی بسیار محدود و البته زودگذر و بر سر مسائلی حاد و جنجال برانگیز این دوگانه در هم شکسته، اما خیلی زود دوباره جای خودش را در مناسبات دانشجویی یافته است. اما این بار خبری از یک فاجعه نبود که صدها نفر در مقابل آن بیانیه صادر کنند و تبدیل بشود به تیتر یک خبرگزاری ها، این بار مسئله به مراتب کوچک تر بود، یک اقدام غیرقانونی! هرچند اقدام غیرقانونی فاجعۀ کوچکی نیست، اما با توجه به بستر زمانی و مکانی ای که در آن قرار داریم، و هر روز با سیل اقدامات غیرقانونی و غیرحرفه ای مسئولین مواجه هستیم، این اتفاق چندان هم دور از ذهن نبود، اما واکنش و همبستگی قابل توجه جنبش دانشجویی در مقابل این اتفاق نشان از پتانسیلی بود که در اذهان ما نهفته است و فقط باید تلاش کنیم تا آن را به جهان واقع بیاوریم و به نظر این ممکن نخواهد بود، مگر از خلال گفتگو، گفتگویی که فارغ از هر مجوز و تشکلی می تواند در فضای عمومی دانشکده، از راهرو و لابی گرفته تا حیاط و بوفه شکل بگیرد، باید از خلال این گفتگو به دردهای مشترک برسیم و آن وقت روی این دردها پافشاری کنیم، آنقدر پافشاری کنیم که زخم های کهنه سر باز کنند و همۀ دانشجویان متوجه عمق فاجعه بشوند. هرچند که بی تفاوتی بخش اندکی از بدنۀ دانشجویی در مقابل این اتفاق و این دست اتفاقات غیرقانونی و همراهی بخشی اندک تر با این اقدامات غیرقانونی اتفاق مبارکی نمی تواند باشد، اما باید تلاش کرد همین عدۀ اندک را هم به گفتگو فراخواند تا شاید از خلال این گفتگو بتوان متوجه شد که قصد حقیقی آن ها از کنش هایشان چیست. آن طور که دیدیم واکنش ها منجر شد «شهر نو» در سکوت نمیرد و در نهایت نیمی از این مجموعه دوباره در لابی نصب شد، هرچند که این اتفاق چیزی از زشتی عمل مسئولین کم نمی کند، اما می تواند برای ما این پیام را داشته باشد که پافشاری بر دردهای مشترک مان می تواند حضرات بالادستی را از مواضع غیرقانونی شان عقب براند. حالا باید از «شهر نو» گذشت و در اندیشۀ آینده بود، آینده ای که باید همراه باشد با پیگیری خواسته هایمان، که مهمترین آن ها پاسخگویی مسئولین در قبال خواسته های دانشجویان است و این روزها به نظر می رسد خواستۀ مشترکی که کم کم دارد در بدنۀ دانشجویی شکل و قوامی می یابد و می تواند تبدیل بشود به خواسته ای که در طول سال آینده هم ادامه پیدا کند، شفافیت مالی است. در پایان باید از همه تشکر کنیم، چه دوستانی که در اتفاقات هفتۀ گذشته در کنارمان ایستادند و چه آن هایی که یا سکوت اختیار کردند و یا همدل و همزبان با مسئولین دانشکده بودند، که دستۀ اول امیدوارمان کردند و دستۀ دوم کمک کرده اند به اتحاد بیشترمان!

پی‌نوشت: این متن 27 اردیبهشت 1394 در شمارۀ 14 گاهنامۀ سرۀ داخلی [دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران] متعلق به انجمن علمی دانشجویی جامعه‌شناسی دانشگاه تهران منتشر شده است.